ماهی‌گیری غرب از آب گل‌آلود جهان عرب
دوشنبه, ۱۵ فروردين ۱۳۹۰، ۰۷:۵۳ ق.ظ
در حالی که اعتراضات
گسترده در کشورهای مختلف عربی خاورمیانه و شمال آفریقا همچنان ادامه دارد،
امریکا و برخی دیگر از کشورهای غربی با توسل به حربه‌های مختلف در پی تحقق
منافع خود در منطقه هستند.
پرس تی‌وی با هدف بررسی سیاست‌های کشورهای غربی در قبال کشورهای عربی با چند تحلیل‌گر مسائل منطقه به گفت‌وگو نشسته است که در ادامه می‌خوانید:
پرس تی‌وی: هر یک از قیام‌ها و انقلاب‌های خاورمیانه مراحل مخصوص به خودش را دارد اما ظاهرا غرب در جاهایی که خشونت به کار رفته است استثناهایی قائل می‌شود. بنابراین این سوال پیش می‌آید که امریکا و متحدانش برای تمایز لیبی و کشورهایی چون بحرین و یمن که برای سرکوب تظاهرکنندگان شرکت‌کننده در اعتراضات ضددولتی از خشونت استفاده می‌کنند، چه معیاری دارد؟ اجازه دهید از لیبی شروع کنیم. در مورد این کشور یک قطعنامه سازمان ملل تصویب شده است که به بهانه نجات‌دادن جان انسان‌هاست. 40 کشور در عملیات مربوط به آن حضور دارند و بیش از یک میلیارد دلار هزینه شده است. چه چیزی باعث شده است که لیبی از سایر کشورها تفکیک شود؟
(ارتباط تلفنی با آیداهو) مارک گلن، جنبش تحکیم هلال و صلیب: این وضعیت به نفع امریکا و سایر کشورهای غربی است تا در امور این کشور به صورت نظامی دخالت کنند. این اقدام ارتباطی به گسترش دموکراسی و حقوق بشر در این منطقه ندارد و صرفا یک حرکت امپریالیستی است و هدف از آن حفظ هژمونی در این منطقه می‌باشد که غرب چند دهه آن را اعمال کرده است. حضور 40 کشور یا 40 هزار کشور نیز در این رابطه هیچ فرقی ندارد. غرب سعی دارد از این طریق به اقدامات نظامی‌اش مشروعیت دهد. این اقدام با اشغال نظامی عراق یا افغانستان یا حتی حمله به غزه در سال 2008 یا لبنان در سال 2006 هیچ تفاوتی ندارد. در تمام این موارد بهانه‌های واهی برای توجیه قتل‌عام مطرح شده است. در تمام این موارد از حملات مافیایی و وحشیانه استفاده شده است.
پرس تی‌وی: پس از کنفرانس لندن اعلام شد که گروهی موسوم به "گروه ارتباط" آینده سیاسی لیبی را مشخص می‌کند. در اینجا این سوال پیش می‌آید که چنین تصمیمی چه‌طور در زمانی گرفته شده است که هنوز این کشور در وضعیت نامشخصی به سر می‌برد و درگیری‌ها ادامه دارد؟
(ارتباط تصویری با لندن) امجد سلفیتی، وکیل حقوق بشر: به نظرم سوال اساسی‌تر این است که چه‌طور ممکن است این برنامه بدون حضور نمایندگان دولت موقت لیبی - که نماینده مردم لیبی و منافع آنهاست - اجرا شود. در این عملیات از اقدامات نظامی استفاده شده و در واقع در حاکمیت این کشور دخالت شده است. نمی‌توان نام آن را دموکراسی گذاشت و در مجموع نقض حقوق بشر است. در این کنفرانس 40 کشور دور هم جمع شده‌اند و در مورد این‌که لیبی در آینده باید به چه شکلی باشد تصمیم می‌گیرند. این کار مداخله در این کشور و در عمل اشغال لیبی توسط نیروهای خارجی است که باید جلوی آن را گرفت. مردم لیبی روزی از خواب بیدار خواهند شد و خواهند دید که کشورهایی که به نفت لیبی علاقه دارند، بخش بزرگی از حقوق ملی آنها را به سرقت برده‌اند.
پرس تی‌وی: جالب است که نمایندگان شورای موقت لیبی به این کنفرانس دعوت شده‌اند ولی اجازه حضور در جلسات کنفرانس را نداشتند. امریکا هنوز این شورا را به رسمیت نشناخته است ولی از نیروهای ضدقذافی حمایت مالی می‌کند و اعلام کرده که ممکن است به آنها سلاح و تجیهیزات نظامی نیز بدهد.
سلفیتی: البته خود همین شورا هم از موازین دموکراسی فاصله دارد. اگر نگاهی به اعضای تشکیل‌دهنده شورای موقت بیندازید و بپرسید که این افراد چه کسانی هستند، به این پاسخ خواهید رسید که اکثر آنها از مسئولان اسبق دولت قذافی هستند که خودشان را در جایگاه رهبری قرار داده‌اند. ما باید در مورد این مساله گفتگو کنیم که چه‌طور می‌توانیم نیازهای لیبی در زمان کنونی را تامین کنیم. این‌که بخواهیم بنشینیم و در مورد شکل آینده لیبی تصمیم‌گیری کنیم، کار درستی نیست.
پرس تی‌وی: خشونت به هر شکلی خشونت است. شلیک گاز اشک‌آور به تظاهرکنندگان و یا محاصره یک بیمارستان و اجازه ندادن به پزشکان برای مداوای مجروحان انواعی از خشونت هستند. من در مورد بحرین صحبت می‌کنم. چرا بحرین با لیبی فرق دارد؟
(ارتباط تصویری با میشیگان) آیایومی آزیویکی، روزنامه‌نگار: زیرا بحرین پایگاه ناوگان پنجم نیروهای دریایی امریکا و منافع استراتژیک پنتاگون است. آنها دوست ندارند در بحرین دولت عوض شود. در حالی‌که در عراق و جاهای دیگر وضعیت به این صورت نبود و به همین دلیل در آنجا امریکا رژیم را تغییر داد. تمام آن کشورها مورد هدف قرار گرفته و تخریب شده‌اند. اگر امروز به این تحولات نگاه بیندازد، به یاد کنفرانس برلین در سال‌های 1884 و 85 می‌افتید که کشورهای اروپایی جلسه‌ای تشکیل دادند تا در مورد آینده آفریقا نقشه‌ای بکشند. نتایج آن کنفرانس به مدت نیم قرن ادامه داشت. حتی امروز هم ما از تبعات آن کنفرانس رنج می‌بریم.
پرس تی‌وی: امریکا گفته است به خاطر حفظ جان غیرنظامیان وارد لیبی شده است. امریکا تا چه زمانی می‌تواند با این شعارها ادامه دهد، به ویژه زمانی که به کشوری مانند بحرین می‌رسیم؟
گلن: تا هفته گذشته هیچ چیزی در مورد سوریه گفته نمی‌شد ولی امروز امریکا صحبت از توافق با این کشور می‌کند. امریکا می‌گوید قصد اشغال سوریه را ندارد ولی در کنگره صحبت‌های جدی در این رابطه می‌شود. امریکا با اقداماتی که در این کشورها صورت می‌دهد، به ادامه و طولانی‌تر شدن این وضعیت دامن می‌زند. مساله دوم این است که لیبی از لحاظ جمعیتی کشور کوچکی است و فقط 6 میلیون نفر در آنجا زندگی می‌کنند. برخلاف عراق که 40 میلیون نفر در آنجا زندگی می‌کنند. براندازی دولت فعلی در لیبی به سختی عراق نیست. امریکا و کشورهای دیگر دوست دارند این وضعیت برای مدتی ادامه داشته باشد. امریکا همیشه در حرف‌هایش چیزی می‌گوید ولی در عمل کار دیگری انجام می‌هد. با توجه به بحث‌هایی که در کنفرانس لندن مطرح شده است، وضعیت لیبی برای مدت‌ها به همین شکل باقی می‌ماند. من به آن افرادی که نسبت به تحولات اخیر خوش‌بین هستند، یادآوری می‌کنم که این خوش‌بینی شبیه همان روزهای قبل از اشغال عراق از سوی امریکا است. عراقی‌ها تصور می‌کردند که از دست دیکتاتورشان خلاص می‌شوند. من مطمئن هستم که اگر امروز از عراقی‌ها نظر سنجی کنید، به شما خواهند گفت که در زمان صدام حسین دوران خوبی داشتند.
پرس تی‌وی: ما در مورد بحرین صحبت کردیم. اجازه بدهید یمن را نیز وارد بحث کنیم که این روزها امریکا به دنبال یک راه حل سیاسی در این کشور است و قطعا از تظاهرکنندگان حمایتی به عمل نمی‌آورد. رئیس‌جمهور یمن گفته است که تظاهرکنندگان نیروهای القاعده هستند و امریکا نیز گفته است یمن در مبارزه با القاعده به واشنگتن کمک می‌کند. نظر شما درباره با رابطه صالح و امریکا چیست؟ آیا تحولات یمن صرفا به خاطر امریکا به این شکل در آمده است و یا بازیگران دیگری مانند عربستان سعودی نیز نقش دارند؟
سلفیتی: وقتی شما از بحرین و یمن حرف می‌زنید، در واقع در مورد 2 دروازه به عربستان سعودی صحبت می‌کنید. از لحاظ ثبات و امنیت در عربستان سعودی، این 2 کشور نقش مهمی در منطقه دارند. هرگونه مداخله‌ای که قرار است صورت گیرد، باید موفقیت آمیز باشد. برخی از دیکتاتورها مانند حاکمان تونس و مصر کاملا به نیروهای نظامی خودشان وابسته بودند و اگر نیروهای نظامی آنها تصمیم بگیرند یک نقش خنثی بازی کنند و از رژیم حمایت نکنند، در آن صورت آن رژیم به نیروهای امنیتی‌شان وابسته خواهند بود. ما شاهد بودیم که این نیروها ممکن است در حمایت از رژیم چه قدر خشن و غیر قابل اعتماد باشند. در مورد یمن وضعیت به همین شکل است. یمن یک کشور تولیدکننده نفت نیست، اگرچه درآمد اندکی از این راه دارد. اهمیت یمن در موقعیت استراتژیکش و همجواری با پادشاهی عربستان سعودی است. با گذشت زمان بالاخره مردم، صالح را متقاعد خواهند کرد تا از ریاست جمهوری کناره‌گیری کند. صالح هیچ گزینه دیگری ندارد. تعداد زیادی از افسران نظامی او دیگر از دولت حمایت نمی‌کنند. در این وضعیت هیچ کشوری حق مداخله در یمن ندارد. زیرا با گذشت زمان قطعا رژیم تغییر خواهد کرد. چیزی که یمن را از لیبی متمایز می‌کند این است که در یمن خون زیادی ریخته نشده است و درگیری‌های خشونت‌آمیز چندانی وجود نداشته است. بنابراین هیچ کشوری غربی حق ندارد از این مساله به عنوان بهانه‌ای برای مداخله استفاده کند.
پرس تی‌وی: اما در روز جمعه یک کشتار وسیع صورت گرفت که 52 تا 60 نفر کشته شدند.
سلفیتی: بله. اما در مقایسه با لیبی تعداد این افراد کم بود. غرب از این جریانات به عنوان یک فرصت برای برهم زدن موازنه استفاده می‌کند. آنها می‌خواهند عدم مداخله‌شان در غزه را جبران کنند.
پرس تی‌وی: امریکا سعی دارد که "قلب و ذهن مردم کشورهای عربی را به دست بیاورد." از سویی در بسیاری از این کشورها دولت‌ها به اندازه کافی سلاح در اختیار دارند که هر یک از شهروندان را چهار بار بکشند. مردم می‌بینند که سلاح‌هایی که برای سرکوب تظاهرات ضددولتی استفاده می‌شود، ساخت امریکا است. با در نظر گرفتن این مساله، بازتاب وجهه امریکا در خیابان‌های کشورهای عربی به چه صورتی خواهد بود؟
آزیویکی: این جریانات آسیب زیادی به امریکا خواهد رساند. مردم کشورهای عربی ساده‌لوح نیستند. باید ماهیت افرادی که خودشان را عضو شورای موقت لیبی اعلام کرده‌اند بررسی شود. این افراد از بمباران کشورشان توسط این کشورهای استعمارگر به رهبری امریکا استقبال کرده‌اند. در این بمباران مردم عادی غیرنظامی نیز کشته شدند. به نظر من مردم عادی این کشورها در آفریقا و خاورمیانه از بمباران کشورشان به دست نیروهای خارجی استقبال نمی‌کنند. این اقدامات هم از بعد داخلی و هم از بعد بین‌المللی به امریکا و دولت اوباما آسیب‌های زیادی خواهد رساند.
م ح ر/م ح ر
