امر، به معروف حجاب و نهی ، از منکر بد حجابی
شنبه, ۷ خرداد ۱۳۹۰، ۰۴:۱۶ ب.ظ
احمد بذرافشان در وبلاگ مهتد نوشت:
فراموش شدن واجب امربه معروف و نهی از منکر، مساله ای است که قشر عظیمی از مسلمانان - از علمای آنان گرفته تا عوام ایشان- بدان مبتلا هستند. واجبی که جایگاه دیگر اعمال در برابر آن، به مثابه رطوبت آب دهان است به دریا.هرچند در کلام بزرگان بیان شده است که اولی ترین مرتبه این مهم، امربه معروف و نهی از منکر حاکم اسلامی است، اما تا کسی مراتب پایین آن را نتواند انجام دهد در خلوص و قیام لله بودن مراتب بالای آن باید شک کند. مثل ایشان مثل ضدانقلابی های مذهبی است که در دوران دفاع مقدس، بی تفاوت نسبت به موضوع جنگ به سلوک شخصی خود مشغول بودند. کسی که نتواند جهاد اصغر کند، حکماً عرضه جهاد اکبر را هم نخواهد داشت. اجمالا در زیر، نکاتی پیرامون این موضوع بیان میشود.
۱ – مصداق های امر به معروف و نهی از منکر در محیط تحصیلی و زندگی ما محدود در حجاب نمی شود. مساله دانشجوی پولی و اعتراض به مسئولین آن، از مهمترین مصداق های آن بود. مسائلی چون شستن ماشین شخصی با آب دانشگاه سیگار کشیدن کارمندان دانشگاه در محل کارشان، بلند بودن صدای آوازهای حرام در خوابگاه، نادرست به جا آوردن اعمال نماز و وضو و... مواردی است که از کنار آنها هم به راحتی نمیتوان گذشت.
۲ – از جمله شرایط وجوب امر به معروف و نهی از منکر که خود سبب دور زدن آن شده است، فهم نادرست شرط «اثرگذاری» است. خیلی ها تصورشان از این شرط این است که اگر دیدی احتمال اثرگذاری نمیدهی رهایش کن. در حالی که این شرط بیان میکند که حتی اگر درصد کوچکی هم احتمال میدهی اثر دارد باید اقدام کنی. جدای از آن مراد از اثرگذاری، اثرگذاری «آنی» نیست. خیلی اوقات نهی از منکر یک نفر تاثیر «آنی» ندارد، اما تاثیر «آتی» خواهد داشت. اگر تک تک مومنین، تذکر به منکر را وظیفه خود بدانند، در طولانی مدت حتما جامعه از آن رذیله پاک خواهد شد.
۳ – امر به معروف و نهی از منکر خود نوعی تذکر است. قشری از بدحجابان عنادی ندارند و اعتقاداتشان پابرجاست، لکن باید با امر به معروف و نهی از منکر به آنها یادآوری نمود که شارع مقدس حد و حدود حجاب را چه میداند. اکثر آنها هم به محض یک بار تذکر دادن حجابشان را کامل می کنند.
در خصوص جماعتی که عداوتشان با اسلام و نظام سبب بدحجابیشان میشود یا عدهای که اصلا لاقید هستند و اهمیتی به احکام دین نمیدهند، تکلیف ما فرق میکند. نکته این است که در جامعه اسلامی بایستی قوانین رعایت شوند و افراد جامعه هرچند موافق قوانین نیستند نباید قوانین جامعه که اکثریت مردم پذیرفته اند را نقض کنند.
اما راهکار اصلی حل معضل بدحجابی، پشتوانه مردمی پیدا کردن مبارزه با آن است. جمهوری اسلامی در مواردی توانسته است بسیار موفق و آسوده خاطر باشد که مردمی بودن – که برگرفته از ماهیت انقلاب اسلامی است- در تمامی ابعادش جلوه گر شده باشد. از جمله دلایلی که فتنه ۸۸ نتوانست کارساز باشد این است که سیاست حمهوری اسلامی مردمی است. اگر مردم در ۹دی و ۲۲بهمن وارد عمل نمی شدند مساله فتنه به این راحتی قابل حل نبود. در خصوص بحث حجاب هم ماجرا همینگونه است. امربه معروف و نهی از منکر هر مسلمان سبب میشود که حجاب هنجار شناخته شود و بدحجابی هنجار شکنی. افراد بدحجاب باید حقیقتاً احساس کنند که در محیط دانشگاه و یا جامعه رفتارشان نوعی هنجار شکنی است و مردم جامعه آنها را برنمی تابند. اگر حجاب و حیا و عفاف، «عرف» جامعه شود، یقیناً کسی نمیتواند خلاف آن رفتار کند. چراکه با دست مردم پس زده میشود.
_ هرچند قصد سلب تکلیف و مطالبه گری از مسئولین فرهنگی در خصوص حجاب نیست، اما باید بدانیم که اقدام نکردن به امربه معروف ونهی از منکر لسانی، و تفویض به حراست و مدیریت دانشگاه و مسئولین مملکتی، دقیقاً شیوه و مشرب متحجرین است. متحجرین کسانی هستند که شاید به کمبودها و نواقص جامعه واکنش نشان داده و ایراد وارد کنند، اما خودشان قدمی برای حل ان برنمیدارند.
_ فراموشمان نشود، اگر امربه معروف و نهی از منکر از جامعه ای رخت بربندد، اشرار بر آن جامعه حاکم میشوند و دعاهای مردم برآورده نخواهد شد.
فراموش شدن واجب امربه معروف و نهی از منکر، مساله ای است که قشر عظیمی از مسلمانان - از علمای آنان گرفته تا عوام ایشان- بدان مبتلا هستند. واجبی که جایگاه دیگر اعمال در برابر آن، به مثابه رطوبت آب دهان است به دریا.هرچند در کلام بزرگان بیان شده است که اولی ترین مرتبه این مهم، امربه معروف و نهی از منکر حاکم اسلامی است، اما تا کسی مراتب پایین آن را نتواند انجام دهد در خلوص و قیام لله بودن مراتب بالای آن باید شک کند. مثل ایشان مثل ضدانقلابی های مذهبی است که در دوران دفاع مقدس، بی تفاوت نسبت به موضوع جنگ به سلوک شخصی خود مشغول بودند. کسی که نتواند جهاد اصغر کند، حکماً عرضه جهاد اکبر را هم نخواهد داشت. اجمالا در زیر، نکاتی پیرامون این موضوع بیان میشود.
۱ – مصداق های امر به معروف و نهی از منکر در محیط تحصیلی و زندگی ما محدود در حجاب نمی شود. مساله دانشجوی پولی و اعتراض به مسئولین آن، از مهمترین مصداق های آن بود. مسائلی چون شستن ماشین شخصی با آب دانشگاه سیگار کشیدن کارمندان دانشگاه در محل کارشان، بلند بودن صدای آوازهای حرام در خوابگاه، نادرست به جا آوردن اعمال نماز و وضو و... مواردی است که از کنار آنها هم به راحتی نمیتوان گذشت.
۲ – از جمله شرایط وجوب امر به معروف و نهی از منکر که خود سبب دور زدن آن شده است، فهم نادرست شرط «اثرگذاری» است. خیلی ها تصورشان از این شرط این است که اگر دیدی احتمال اثرگذاری نمیدهی رهایش کن. در حالی که این شرط بیان میکند که حتی اگر درصد کوچکی هم احتمال میدهی اثر دارد باید اقدام کنی. جدای از آن مراد از اثرگذاری، اثرگذاری «آنی» نیست. خیلی اوقات نهی از منکر یک نفر تاثیر «آنی» ندارد، اما تاثیر «آتی» خواهد داشت. اگر تک تک مومنین، تذکر به منکر را وظیفه خود بدانند، در طولانی مدت حتما جامعه از آن رذیله پاک خواهد شد.
۳ – امر به معروف و نهی از منکر خود نوعی تذکر است. قشری از بدحجابان عنادی ندارند و اعتقاداتشان پابرجاست، لکن باید با امر به معروف و نهی از منکر به آنها یادآوری نمود که شارع مقدس حد و حدود حجاب را چه میداند. اکثر آنها هم به محض یک بار تذکر دادن حجابشان را کامل می کنند.
در خصوص جماعتی که عداوتشان با اسلام و نظام سبب بدحجابیشان میشود یا عدهای که اصلا لاقید هستند و اهمیتی به احکام دین نمیدهند، تکلیف ما فرق میکند. نکته این است که در جامعه اسلامی بایستی قوانین رعایت شوند و افراد جامعه هرچند موافق قوانین نیستند نباید قوانین جامعه که اکثریت مردم پذیرفته اند را نقض کنند.
اما راهکار اصلی حل معضل بدحجابی، پشتوانه مردمی پیدا کردن مبارزه با آن است. جمهوری اسلامی در مواردی توانسته است بسیار موفق و آسوده خاطر باشد که مردمی بودن – که برگرفته از ماهیت انقلاب اسلامی است- در تمامی ابعادش جلوه گر شده باشد. از جمله دلایلی که فتنه ۸۸ نتوانست کارساز باشد این است که سیاست حمهوری اسلامی مردمی است. اگر مردم در ۹دی و ۲۲بهمن وارد عمل نمی شدند مساله فتنه به این راحتی قابل حل نبود. در خصوص بحث حجاب هم ماجرا همینگونه است. امربه معروف و نهی از منکر هر مسلمان سبب میشود که حجاب هنجار شناخته شود و بدحجابی هنجار شکنی. افراد بدحجاب باید حقیقتاً احساس کنند که در محیط دانشگاه و یا جامعه رفتارشان نوعی هنجار شکنی است و مردم جامعه آنها را برنمی تابند. اگر حجاب و حیا و عفاف، «عرف» جامعه شود، یقیناً کسی نمیتواند خلاف آن رفتار کند. چراکه با دست مردم پس زده میشود.
_ هرچند قصد سلب تکلیف و مطالبه گری از مسئولین فرهنگی در خصوص حجاب نیست، اما باید بدانیم که اقدام نکردن به امربه معروف ونهی از منکر لسانی، و تفویض به حراست و مدیریت دانشگاه و مسئولین مملکتی، دقیقاً شیوه و مشرب متحجرین است. متحجرین کسانی هستند که شاید به کمبودها و نواقص جامعه واکنش نشان داده و ایراد وارد کنند، اما خودشان قدمی برای حل ان برنمیدارند.
_ فراموشمان نشود، اگر امربه معروف و نهی از منکر از جامعه ای رخت بربندد، اشرار بر آن جامعه حاکم میشوند و دعاهای مردم برآورده نخواهد شد.
